Zonnepanelen op gebouwd erfgoed; de overheid versoepelt haar beleid

13 jul 2020

De monumentensector moet ook haar eigen klimaatdoelen halen volgens het Klimaatakkoord. En daarnaast is verduurzaming van monumenten essentieel voor het betaalbaar houden/krijgen van ons erfgoed. Daarom krijgt de toepassing van zonnepanelen meer ruimte. Hoeveel, dat moet nog blijken in de praktijk.

Klimaatakkoord

De Nederlandse overheid wil, in 2030, 49% minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990. In 2050 moet dat 95% minder zijn, is afgesproken in het Klimaatakkoord. Om dat te halen zijn drastische maatregelen nodig, en de monumentensector moet daaraan haar bijdrage leveren. Maar om dat voor elkaar te krijgen moeten de verschillende overheden ook een draai maken in hun beoordeling van wat kan en mag bij (de restauratie van) gebouwd erfgoed.

De waarde van erfgoed

“Overal in Nederland zijn molens, kastelen, archeologische vindplaatsen, woonwijken en  landschappen die de geschiedenis actueel houden en mensen raken. ….ze zijn de dragers van het verleden die we koesteren om hun eigen betekenis en schoonheid. We geven hen dan ook graag door aan toekomstige generaties…. Het is dan ook belangrijk in erfgoed te investeren om deze plekken aantrekkelijk te houden voor bewoners en bezoekers.”, zo citeren we verschillende zinnen uit het rapport ‘Erfgoed telt’ van het Ministerie van OCW.

Versoepeling van de regels voor zonnepanelen (PV-cellen)

Gemeentelijke monumentencommissies en, bij grote ingrepen, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zien toe op de uitvoering van restauratie van monumenten. Tot nu toe was dat toezicht heel streng maar, mede vanwege de duurzaamheidsopgave, zijn de regels sinds kort versoepelt. De zorgvuldige toepassing van zonnepanelen op gebouwd erfgoed past daarin.

Nieuwe regels

Hoewel de regeling ingewikkeld is en de interpretatie door veel verschillende commissies natuurlijk niet overal gelijk zal zijn, zijn de nieuwe hoofdlijnen duidelijk. Het wel of niet zichtbaar zijn van pv-panelen is niet langer een beslissend criterium, maar wel de mate waarin het beeld van het monument eventueel wordt verstoord. Onevenredige visuele verstoringen zijn daarbij nog steeds niet acceptabel. Voor rijksmonumenten in beschermde stads- en dorpsgezichten, rijksmonumenten die onderdeel zijn van een historische buitenplaats, en rijksmonumenten die deel uitmaken van een beschermd complex, zijn de mogelijkheden nog wat beperkter.
Wil je precies weten wat de (on)mogelijkheden zijn, dan is de volgende informatie beschikbaar:

  1. De volledige notitie ‘Erfgoed telt’ (die veel meer behandelt dan alleen de duurzaamheidsmateregelen): https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2018/01/01/erfgoed-telt
  2. De overheidsnotie over het klimaatakkoordhttps://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/klimaatakkoord
  3. De notitie van de RCE over de versoepelinghttps://www.cultureelerfgoed.nl/actueel/nieuws/2020/06/25/rce-versoepelt-adviesbeleid-zonnepanelen
  4. De routekaart verduurzaming monumenten: https://energieslag.rvo.nl/file/download/51193019/routekaart-verduurzaming-monumenten
  5. Het commentaar van de Stichting ERM op de routekaart: https://www.stichtingerm.nl/nieuws/routekaartverduurzaming-monumenten-hoe-verder- 
Terug naar overzicht